Çağımızın en büyük belki de en önemli problemlerinden biri gıdaların ziyan olmasıdır. Yapılan araştırmalara göre, dünyada her yıl 1,3 milyar ton gıda israf oluyor. Bu da üretilen gıdaların 3’te 1’ine denk gelmekte. Yine istatistikler bu israfın dünyadaki 821 milyon aç insanın 3 katının yemek ihtiyacını karşılayacağını gösteriyor.
En çok israf edilen gıdalar meyve, sebze ve ekmek olarak kaynaklarda yer alıyor.
Gıda israfı üretimden tüketime kadarki her aşamada gerçekleşiyor.
Gıda israfının sonuçları neler?
Gıda israfının doğurmakta olduğu sonuçlardan bahsederken önceliği iklim değişikliğine vermek gerekir. Gıdanın üretim ve tedarik aşamasında fosil yakıtların kullanılması sonucu çevreye salınan CO2, CO, CH4 ve O3 gibi sera gazları iklim değişikliğinin başlıca nedenidir.
“İsraf edilen gıdalar bir ülke olsaydı, Çin ve ABD’den sonra sera gazlarını en çok yayan ülke olurdu.”
Gıda israfı beraberinde ekonomik sıkıntıyı da getiriyor. Gıda fiyatları yükseliyor, doğal kaynaklar boşa harcanıyor, enerji tüketimi artıyor ve dünyadaki doğal düzen bozuluyor.
Peki, bu gidişatın önüne geçecek çalışmalar var mı?
Dünyada gıda israfını önlemek için yapılan birçok çalışma mevcut. Bu çalışmalar gıdaların bozulmadan geri dönüşümünü amaçlıyor. Sayılı ülkede, marketlerdeki gıda atığını önlemek amaçlı hukuki yaptırım bulunuyor. Ayrıca PareUp ve Olio gibi yiyecek paylaşım mobil uygulamaları sayesinde ister kurumsal ister bireysel olsun gıdalar israf olmadan uygun fiyata ihtiyaç sahiplerine ulaşıyor.
Türkiye’de de aynı amaçla 2015 yılında “FazlaGıda” adlı bir site kurulmuş ve faaliyetlerine devam etmekte. Bu site aynı zamanda yiyeceklerin bağışına, ihtiyaç sahiplerinin bağışlara kolay ulaşımına ve gıda atıklarınının geri dönüşümüne imkân sağlıyor.
Ülkemizde yapılan başka bir proje ise “Turuncu Bayrak Uygulaması”, 2018 yılında faaliyete başlayan bu projenin önceliği ise otel ve restoranlardaki gıda isarfını engellemek.
Çıktımız ne olmalı?
Gelecek nesillere ve tüm canlılara daha güzel ve yaşanılabilir bir dünya bırakmak için gıda israfını en aza indirecek ve toplumun farkındalığını artıracak çalışmalar yapmalı ve yapılan çalışmaları desteklemeliyiz. Hepimiz bireysel olarak üzerimize düşen görevleri yerine getirmeli ve daha bilinçli bireyler olarak çevremizi aydınlatmalıyız.
Şaheserimi de eklemesem olmazdı… 😀
Kaynaklar
- “Gıda İsrafı Nedir”, https://gidanikurtar.org/gida-israfi-nedir/
- “Gıda İsrafına Teknolojik Çözümler”, https://medium.com/@iscep/g%C4%B1da-i%CC%87sraf%C4%B1na-teknolojik-%C3%A7%C3%B6z%C3%BCmler-6f7673ba9bc6
- “Gıda israfı nedir, nasıl önlenir?”, https://gidaisrafi.com/
- Türkiye İsraf Raporu, Türkiye Cumhuriyeti Ticaret Bakanlığı, https://tuketici.ticaret.gov.tr/data/5e6b33e913b876e4200a0101/Turkiye_Israf_Raporu_2018.pdf
- Sayılarla İsraf Raporu, 23.03.2020, Türkiye İsrafı Önleme Vakfı, http://israf.org/public/admin/filemanager/uploaded/23.03.2020-T%C4%B0SVA%20Say%C4%B1larla%20%C4%B0sraf%20Raporu%202018.pdf